FAQ

Kim jest sygnalista

Sygnalistą może być osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa, którą uzyskała w kontekście związanym z wykonywaniem pracy na rzecz danego podmiotu. Sygnalistą może być zarówno pracownik zatrudniony na umowę o pracę, jak i zleceniobiorca, podwykonawca, wykonawca, praktykant, członkowie struktury korporacyjnej jak np. udziałowcy, akcjonariusze, członkowie organów zarządzających.

Czym jest naruszenie prawa?

Zgłoszenie sygnalisty może dotyczyć zarówno działania lub zaniechanie niezgodnego z prawem lub mającego na celu obejście prawa. Może dotyczyć takich obszarów jak: ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, ochrony konsumentów, ochrony środowiska, zdrowia publicznego, korupcji, bezpieczeństwa produktów, produktów, usług, rynków finansowych, przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu.

Kiedy sygnalista korzysta z ochrony?

Sygnalista podlega ochronie wówczas, gdy dokonując zgłoszenia ma uzasadnione przekonanie, że zgłasza prawdziwe informacje, będące informacjami o naruszeniu prawa. Z ochrony na równi z sygnalistą korzystają osoby wspierające lub osoby powiązane z sygnalistą, osoba której zgłoszenie dotyczy, jak również sygnalista zgłaszający naruszenie anonimowo wobec którego doszło do ujawnienia jego danych i doznał on działań odwetowych.

Jaka jest faktyczna ochrona sygnalisty?

Osobie zgłaszającej naruszenie należy zapewnić:
1) poufność tożsamości,
2) zakaz podejmowania działań odwetowych, jak również prób lub gróźb zastosowania takich działań,
3) nieważność wszelkich procedur, aktów wewnętrznych które pośrednio, czy bezpośrednio wyłączają /ograniczają prawa sygnalisty,
4) brak odpowiedzialności, za szkodę z tytułu naruszenia praw innych osób w przedmiocie zniesławienia, naruszenia dóbr osobistych, praw autorskich,
5) odszkodowanie lub zadośćuczynienie w przypadku doznania działań odwetowych.

Kogo dotyczy ustawa?

Wszystkich pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników zarówno w sferze publicznej jaki prywatnej.

Jak zgłaszać naruszenia?

Możemy wyodrębnić trójstopniowy model zgłaszania naruszeń: zgłoszenia wewnętrzne, zewnętrzne, oraz ujawnienie publiczne. Ustawa wymaga od przedsiębiorców utworzenia bezpiecznych kanałów zgłoszeń. Bezpieczne kanały zgłoszeń to narzędzia (w formie programu informatycznego lub innego powszechnie przyjętego w organizacji sposobu, np. fizycznej skrzynki pocztowej lub gorącej linii), które umożliwiać będą swobodne zgłaszanie naruszeń bez obawy o ujawnienia tożsamości. Zgłoszenia mogą być także przyjmowane ustnie.

Co powinna zawierać procedura ?

Procedury mają zapewniać zachowanie pełnej poufności oraz uniemożliwiać (bezpośrednio lub pośrednio) identyfikację osoby sygnalisty. Sygnaliści muszą mieć zapewnioną możliwość zgłaszania naruszeń w sposób anonimowy w sposób pisemny lub ustny.

Organizacje zobowiązane są podjąć działania wynikające ze zgłoszeń sygnalistów. Działania następcze mają służyć ocenie zarzutów oraz opracowaniu działań zaradczych. Działania te obejmują dochodzenie wewnętrzne, postępowanie wyjaśniające i działania doskonalące.
Procedura obejmuje m.in.:

1) wdrożenie kanałów zgłoszeń zaprojektowanych, ustanowionych i obsługiwanych w sposób zapewniający poufność i ochronę tożsamości sygnalisty,

2) wyznaczenie bezstronnych osób / wewnętrznych jednostek do komunikacji z sygnalistą,

3) wskazanie terminów na przekazanie informacji zwrotnych,

4) informacje na temat procedur na potrzeby dokonywania zgłoszeń zewnętrznych do właściwych organów.